Pusoanon

Saro sa mga magayunon na tataramon sa bicol- pusoanon.

Can aqui pa aco, an mga osipon can mga gurang manonongod sa pusoanon na lalaki (mawot kong tawan duun na an lalaki digdi saclaw man pati babae; kaya ginamit ko an namomotan imbes na babae) . Binagtas can lalaki an lawod sa tahaw can cadikluman para isalvar an saiyang namomotan. Inatubang an mga aswang asin nalugadan sa pakikilaban. Dae nag-untoc sagcod macaduman sa lugar asin macua hali sa peligro an saiyang namomotan. An rurok kan istorya iyo na an paghilingan can lalaki sa namomotan nya, – “Uya na aco.”

Para saco, duman nagtatapos an osipon. Magadan man an lalaki o mabuhay man sya caiba an namomotan sa halawig na panahon, dae na aco interesante. Nacua co na an boot can osipon.Hilingon ta an tataramon na pusoanon. May sarong tataramon man kita na pigcoconsiderar na cabaing kan pusoanon; iyo na an maisog. Alagad may kararuman an pusoanon na dae marururip can maisog.

Marereparo ta na an ugat kan pusoanon iyo na an puso – sa Ingles, heart; sa Espaňol, corazon; sa Frances, cœur. Hilingon ta an tataramon na pusoanon sa Ingles (courageous or brave); sa Tagalog (matapang); sa Espaňol (valiente); sa Frances (courage). Solamente sa mga nanambitan kong lenguahe, an Frances, parehas ta, an may pacutsada sa puso can tataramon ninda para sa pusoanon. Hmmmm… kaya siguro an mga Bicolanos mga romantico man.

Ngonian ano mawot sabihon kaini? An puso iyo an mayo sa lalaki na maisog, sa matapang, sa valiente, asin sa courageous can Ingles. Mas pa sa kusog, mas pa sa tarom, mas pa sa dakul, mas pa sa dakula, mas pa sa peligro, mas pa sa ngonian; iyo na an pusoanon.

Cabaing kaini an pagcamoot. Garo sa pag-iilusyon, an pusoanon sana an minatrayumpo sa huri siring man sa mga osipon. Alagad sa osipon pati na sa totoong buhay, kaipuhan may obheto an hiro, actividades, o buhay can pusoanon. Dae sya basta sana minasuong. May nagtutulod asin nagpupuersa sa pusoanon. Mawaran man nin kusog, dakula asin dakul man an kaatubangan, peligroso man an sitwasyon, masakit contrahon an pusoanon. Dara can danay na pagcamoot, caiba an pagtubod sa karahayan asin katanosan, dangan an promisa can futurong magayon, sagkod an puso padagos na nag-iibot-ibot, mayong lawod o aswang na makakapugol sa pusoanon na puso.

Saro man sa magayunon na pelicula na nadalan co iyo na an “braveheart.”