Natong

Naparayo ca sacuya, nacanamit aco nin iba, alagad nalalaen ca sa mga panirang digdi uya.

Sa sacong pagcacan, mawot co ica caibahan caya nagpreparar aco ngonian nin natong sa pangudtuhan.

Ticapo man sa guta, siring man sa lada, alagad iyo ini an nagpapaguiromdom can satong harayong harong.

Yes o No: Hulagpos Camarines Sur sa mga Politicong Familia

voxbicol.com

An debate manonongod sa pagbanga can provinciang Camarines Sur garo baga iriwal can duang lado na componido nin mga politicong familia. Garo baga an Camarines Sur sarong bagay na garo pagsasadiri o pagrorogaring ninda asin garo mayong sadiring historia asin futuro sa luas can mga camot nin mga politicong imvuelto.

Nagcamangno aco sa politica sa panahon nin apat na aguila can 1984 eleccion. Sa joven cong pagmangno, an mga Bicolano, especialmente an mga Camarinenses, nagtindog contra sa mga candidato can dictaduriang Marcos. Harus tolong decada an naca-agui, an aki can dictador nagbalic sa provincia para dangogon an debate can mga politicong familia. An relo mananggad bilog, paicot-icot lang.

Nagtutubod aco na mayong camanungdanan an pagbanga can provincia. An pagbanga baco lang legal na orolay. Dacol an legal na guibohon alagad dae ta guinigibo ta mayong tamang rason para guibohon. Por ejemplo, dacol na tauo an legal na mag-agom (18-anos) alagad dae nag-aagom pa ta mayo pang rason para mag-agom.

Ano an rason ninda para babanga-on? Macacarahay daa sa economia asin pag-usuag. Mayong pusog na basehan an rason na ini. An causuagan dinadara nin manlaen-laen na elemento, asin mayo digdi an pagbanga can territorio. Cun mayo man na cultural na rason arog can unicong identidad na nagcacausa nin discriminascion, dae ta na tabi banga-on.

Saro pa sa habo co sa baranga-an na ini ta mayong camauotan guican sa katauoan. Halion mo si gurang na Villafuerte asin si Fuentebella, malumoy an movimiento can Nueva Camarines na ini.

skyscrapercity.com

Ano baya ta caipuhan banga-on? Para sa conveniencia can mga politicong familia.

Caya mga Camarinenses, panahon na para maghulagpos kita sa mga politicong familiang ini. Bauion ta an provinciang pinadangat asin dinaculaan ta. Satuya iyan bilang mga constituentes. Baco sainda iyan.

Yes o No: hulagpos Camarines Sur. Ibalic an provincia sa mga tauo, bauion ta asin irayo sa mga politico. Tsuuuuoooo.... tsuuoo..

PASION Bicol: Sarong Pagsaliḡnoy sa Culturang Bicolnon

Ḡnunian na Semana Santa, visitahon ta an guibo-guibo can satong maḡna camaguraḡnan - an Pasion. Masuerte aco na nacacua nin libreto nin Pasion hale sa magurang co. Ini ḡnunian an nagpapaguiromdom saco can sacong guinicanan - Catolicong Bicol.


Caya isusurat co digdi an nagcacapirang lińa can Pasion particularmente idtong pagdatong ni Maria sa Calvario sa maḡna huring momento ni Jesús. 


Labing saquit labing dosa
sa naglalamag na Iná,
inibanhan duman sia
nin maḡna babayeng iba
naghalé sa Galilea.


Can pagdatong sa Calvario
nin Inang mamondong gayo
na Aqui niang si Cristo
napapacó nang totoo
duman sa Sacro-madero.


Dinoloc pinaranihan
sa toḡnod di na sumuhay
an Pusó baga matunao
siring man si San Juan
macoiná niang tunay.


Haros maotsan guinhaua
an Virgen Santa Maria
an pagtaḡnis sabihon pa,
cun matiḡnag na maquita
an Aqui niang na sa dosa.


Day man macapagtaram
an dila baga guinacdan,
dahelan sa casaquitan;
sa laog man can daghan
ini iyo an inolay.


Aqui cong padaḡnat ḡnaya,
buhay caming calag co pa
¿ ano ta pinasiring ca,
ḡnunian matios dao baga
can na sa saquit mong Iná?


¿ Ano bagang di totoo,
Jesús an simong guinibo
na pinasiring cang gayo
nin malolóbong Judio?
¡ di co matios, Aqui co!


¿ Saco pa dao icabuhay
Jesús an saquit mong iyan
¿ arin dao na puso, daghan
nin Iná na di matunao
sa pagdosang siring caiyan?


Aco pa, dao ini baga
ḡnunian di mabalahoba;
Jesús ica sana daing iba,
totoo sacuyang raḡna
labat cong minamahal ca.


Ica naman ḡnani lamang
an calag co, asin buhay,
Dios na daing cabarang,
sucat omauon, galaḡnan
nin bilog na calaḡnitan.


Lilingoya can simong matá
nágatom na simong Iná,
¡ ay ḡnunian tinitiḡnag ca!
pagcamoot cong maogma
sa pusó di maliuat na.


Acoón mo, Cagurangnan
ining pagtaḡnis co ḡnunian;
daán mo nang maaraman,
an paghero, pag-ataman
can Iná mong panong ugay.

Taung 2011: Numero Uno sa Nacional Board Exams, Bicolano

2011 Civil Engineering, Mechanical Engineering, Electrical Engineering, and Accountancy national board exams.. Mga numero uno guican sa mga colegio asin universidad sa Bicol (Sorsogon State College, Catanduanes State College, asin Ateneo de Naga University).

Ngonian na nagpuon na an 2012, napapanahon na tauan nin honra an mga universidad asin colegio sa Bicol na nagproducir nin mga topnotcher o numero uno sa manlaen-laen na nacional board exams. Orog na sa mga topnotcher na ini:


Electrical Engineering Topnotcher (April 2011 exam results)
1. Jhonrey Layosa Aguirre (Sorsogon State College) - 89.65

Mechanical Engineering Topnotchers (September 2011 exam results)

1. Joseph Cyril Ramirez Gredońa (Sorsogon State College) - 92.70
2. Daniel Espinar Forteza (Sorsogon State College) - 92.65



Accountancy Topnotcher (October 2011 exam results)

1. Jerome Mariscal Austria (Ateneo de Naga University) - 94.00


Civil Engineering Topnotchers (November 2011 exam results)

1. Benjie Talan Pantino (Catanduanes State Colleges) - 98.05
2. Benjames Tenerife Go (Catanduanes State Colleges) - 97.35
3. Jerwin De Leon Rendon (Catanduanes State Colleges)- 97.00



An mga baretang ini nagpapahiling nin tolong (3) pagbabago sa realidad nin educacion terciario sa nacion. Logod man cabaing caini an mga manonongod na pagbabago sa satong camangnuhan asin catibaadan  sa condicion can education sa satong region Bicolandia.

 (1) Enot, an listahan na ini nagpapatotoo na an calidad nin educacion sa provincia uminangat na, orog na sa Bicol. Dae na caipuhan magpa-Manila para macacua nin marhay asin masasarigan na educacion. Nasa satong lugar na an binivistong marhay na colegio asin universidad sa nagcacapirang lado arog can Engineering.

(2) Icadua, sa luas can mga major na ciudad arog can Manila asin Quezon sa Luzon, asin Naga y Legazpi sa Bicol, may mga nagtatalubong mga lugar na nagtatao nin educacion calidad, arog can Sorsogon asin Catanduanes. Sarong marhay na bareta para mapugolan an rapidong urbanizacion.

(3) Icatolo, an paglatao can mga publicong colegio sa mga nangengenotang escuelajan na may mga topnotchers sa nacional board exams nagpapahiling na nawara na an daculang ultanan can publico asin privadong escueljan. Caidto, cun may cuarta ca man lang, sa privadong colegio o universidad ca na ta marhay an tucdo asin facilidad. Ngonian, sa facilidad na lang nagcacarayo an publico sa privadong escuelajan. Sa tucdo, nacacalamag na an mga publicong colegio.

Arog can sabi-sabi, nasa estudiante 'yan. Afuera sa personal asin economicang rasones, baca iguang sociological na explicacion cun tano nagnumero uno an mga Bicolano sa taung 2011. Ini nangangapudan nin sarong pag-aadal.

Sa ngonian, icelebrar ta an pagigin numero uno can mga Bicolano.