Monday, June 14, 2010

Ano ngonian cun Aldaw nin Catalingcasan Dos Mil Diez (Independence Day 2010)?

Junio 12, 1898: Sarong macolor na momento sa historia nin Filipinas. Sa aldaw na ini nagdeclara si Gen. Emilio Aguinaldo nin catalingcasan sa camot can mga castila.

An declaracion dae nirecognizar can Espana y Estados Unidos por dahil an Filipinas cabali sa transaccion na nacapalaog sa 1898 Treaty of Paris. Sa transaccion na idto nagluluwas na binacal an Filipinas sa cantidad na veinte millones dollares can govierno nin Estados Unidos sa Espana. Cabali man sa controvercial Treaty iyo an Cuba, Guam y Puerto Rico.

Ciento doseng (112 years) taon na nacacaagi, an hapot, talingcas na mananggad kita sa camot can mga poderosong naciones arog can Estados Unidos, Japon, China, y dacol pa? Para saen an celebracion? Para magpicnic o outing? Para mag-ogma sa inuman asin cantahan? Para magparada? Para ibandera an accomplishmento can govierno?

Mala ngani sa tema pa lang, manlaen-laen na an nagluluwas. Igwang, Catalingcasan, Capanggangahan can Banwaan (Kalayaan, Tagumpay ng Bayan) sa Pilipinas, Bagong Iribahan, Bagong Bayanihan, Bagong Pagbabago (Bagong Pagsasama, Bagong Bayanihan, Bagong Pagbabago) sa New York, U.S., Sarong Lahi, Pilipino (Isang Lahi, Pilipino) sa Amsterdam, Holland..

Apisar sa celebracion na nagcacatiripon kita asin mayong trabajo, ano an importancia can celebracion can aldaw nin catalingcasan para sa sato ngonian?

Tano ta mawot ta magin talingcas? Igwa pa daw na nagpupugol sato para magin talingcas? talingcas sa ano? tano ta dakulon an nagsasacrificio para sa camawotan na catalingcasan? Dakol an nagpapagadan digdi?

Ica, kaya mo?

Can panahon nin mga Castila, an simbag madali sana. Kaya..

Can panahon nin mga Japon, dakol an masimbag na kaya.

Can panahon ni Marcos, giraray dakol an kaya giboho na magdulot nin buhay sa ngaran nin catalingcasan.

Sa panahon ngonian, ano daw an pwede na magtulod sato na kaya ta pang magsacrificio para sa catalingcasan? Ano pang ipaglalaban ta? Ano pang idedepensa ta? Kiisay?

Dakulon pang rason para ipadagos an pakikilaban sa pagdepensa sa catalingcasan. Dae na kita kaipuhan maghiling sa luwas can nacion. Idepensa ta an futuro can mga caakian asin banwaan sa camot can mga poderosong politico na nalingawan an catuyuhan can servicio publico. Ipagiromdom sainda na bako sinda an seserviciohan can namamanwaan cundi sinda an magservicio sa publico.

Sarong rason pa, caipuhan tang magin talingcas hali sa catiosan. Lintian, grabe an catiosan sa Bicolandia. Ini suportado can mga pag-aadal, survey asin observacion. Grabe man cun dae kita mapa-muda sa situacion na ini. Sa pagmaculog ta sa capwa, kaipuahn magmuda na kita para magimata an dapat magimata (mga politico na nagpromisa na servijan an casaraditan) asin iba pang nagbubuta-butahan sa miserableng situacion can mga Bicolano y Bicolana sa region. Masakit magcelebrar cun ocupado an isip sa cacacanon atsan, o pamasahe pauli o maagi sa tiendahan na pingacacautangan.

Dikit an oportunidad sato. Alagad nagtutubod ako na an oportunidad nacrecrear. May cacayahan man ini na magmultiplicar para sa beneficio can iba. Sige, magcrear kita nin mga oportunidad para magin talingcas an kapwa ta sa catiosan.

Dacol pang mga rasones cun tano kita magpadagos makipaglaban asin magcelebrar can aldaw nin catalingcasan. Sabi ngani cayan, dae pa tapos an laban. Dae pa cumpleto an catalingcasan. Ini pirming ipinaglalaban asin idenidepensa para sa carahayan can cagabsan.

Caiba nindo aco sa paglaban y pagdepensa can satong catalingcasan asin pag-improvar can cabuhayan niato bilang mga tawong may dignidad asin orgullo.

2 comments:

  1. ayos. nag enjoy ako sa pagbasa manungod sa catalingkasan :D

    may punto ka nard, ano man nanggad nguniyan ang kahulugan kan independence day para sa henerasyon ta.

    ReplyDelete
  2. salamat del.. masakit mananggad masapod an cahulugan can catalingcasan sa ngonian.. pero nagtutubod ako na maabot an panahon na cun saen mamamatean ta ini asin masasabutan ta.. baco pa garo sa ngonian. alagad mawot co sa satong generacion.

    ReplyDelete